Kemençe öğrencilerinin merak ettiği konular

Klasik kemençeye yeni başlayanlardan, hobi amaçlı çalmayı veya ileri tekniklere ulaşmayı isteyenlerden genellikle sıklıkla duyduğum bazı sorular var. Bu yazıda bu sorulara açıklık getirmeye çalışacağım.

Klasik Kemençe, Türk Müziği’nin ‘zor’ olarak nitelendireceğimiz sazlarından biridir. Gerek perdesiz oluşu, gerek tırnakla icra ediliyor oluşu, gerekse yapısı onu bu zorluğa iter. Her enstrümanda olduğu gibi klasik kemençede de uzun zamana yayılacak olan bir temel eğitime, teknik bilgiye, solfej, makam ve usül bilgisine, her şeyden önce ise sağlam bir müzik kulağına ihtiyaç vardır. Bunlar yerine gelmediğinde alınan eğitim, temelsiz ve kısa süre sonra çökecek olan bir binaya benzer. Yeni icracı adaylarının yeterince sabırlı ve disiplinli bir çalışma yürütüp, ‘ne kadar sürede eser çalabilirim?’ sorusuna odaklanmadan, nitelikli bir gelişme göstermeleri gerekir.

En iyi icracılar/virtüözlerin dahi hayatları boyunca enstrüman çalışmaları, almış oldukları eğitimin kazandırdıklarını bozmadan, tam tersine daha da ilerleyerek kendilerini sürekli güncel ve antrenmanlı tutmaları gerekir. Kısacası enstrüman öğrenirken ve ilerlerken ‘öğrenmem ne zaman bitecek?’ şeklinde bir soru, maalesef düşünülmemeli ve her zaman gelişmeye devam edilmelidir.

Klasik Kemençe, Türk Müziği’ni ve bu enstrümanın yapısını bilen lüthiyelerce el yapımı olarak üretilmesi gereken bir sazdır. Amatör olarak öğrenmek isteyenlerden maalesef sıklıkla duyduğum bir başka konu da; müzik mağazalarından, internette her türlü ürünün perakende satışını yapan bazı platformlardan alınan kemençeler. Buralardan nispeten daha uygun fiyatlara kemençe edindiğinizi düşünseniz dahi, o kemençelerde yapısal olarak büyük sorunlar olacak, bu yapısal sorunlar öğrenmenize engel olacak, aldığınız aletten doğru bir ses çıkmayacak ve sizin kısa süre içinde enstrümandan soğumanıza sebep olacaktır. Bu nedenle enstrümanınızı mutlaka bilinen iyi bir lüthiyeden almanızda çok fayda var.

Kemençe öğrenmek isteyen insanlar, eğer bir konservatuar öğrencisi değillerse, özel derslere yönelmekteler. Ve haklı olarak da konservatuarlarda bir hafta içinde 5-6 belki de daha fazla saat enstrüman dersi yapılıyorken, özel ders alan öğrenciler maddi sebeplerle veya çalışma hayatlarının yoğunluğu sebebiyle haftada en fazla 1-2 saat ders almaktalar. Böyle bakıldığında bu süre enstrüman öğrenmek için gerçekten çok kısa. Bu durumda özel ders alan öğrencilerin dikkat etmesi gereken en önemli nokta, derslere olabildiğince düzenli devam etmek, hocanın verdiği ödeve her gün düzenli şekilde zaman ayırıp bir sonraki derse olabildiğince hazır gelmek olmalıdır. Özel ders hocaları kısa sürede bir çok konuyu anlatsa ve yeterli şekilde icra sergilese bile, aslında bu noktada iş öğrencide bitmektedir. Kısacası disiplin, sabır, düzen, istikrar ve çalışma çok önemlidir.